Jak należy postępować w przypadku ukąszenia, użądlenia oraz pogryzienia

Ukąszenie

Najczęściej jest to ukąszenie przez węże, w Polsce przez żmije zygzakowatą. Ważne jest to, że nasza żmija nie atakuje sama z siebie, żeby zaatakować, musi poczuć się zagrożona. Czyli zaatakuje przez nadepnięcie, bądź kiedy się, wystraszy.
Rana jest niewielka, ma postać dwóch lub czterech ciemnych punkcików wielkości główki szpilki. Ból pojawia się w momencie przedostania się jadu do rany.

Charakterystyczne objawy po ukąszeniu:
- obrzęk
- zaczerwienienie
- pocenie się
- uczucie lęku
- przyśpieszone tętno oraz oddech
- drgawki
- osłabienie  

Pierwsza pomoc.
Ważne jest aby ograniczyć przedostanie się, jadu do układu krążenia.

1. Osobę poszkodowaną układamy w pozycji leżącej - (stabilizuje krążenie, pozwala uniknąć np. upadku oraz ogranicza zbędne ruchy .
2. Przy ukąszeniach kończyn nałożyć opatrunek uciskowy powyżej rany, co zablokuje częściowo dopływ krwi do serca, a pobudzi dopływ krwi do rany.
3. Pozwolić krwi wypływać na zewnątrz, dzięki temu, część jadu zostaje samoistnie usunięta
4. Wezwać pogotowie ratunkowe -   numer 999 oraz z telefonu komórkowego 112
5. Stale kontrolować podstawowe czynności życiowe jak oddech.  
    Poszkodowana osoba otrzyma surowice przeciwjadową.

Można uchronić się, przed ukąszeniem np.:  

- zakładając obuwie z grubą podeszwą. 

- unikania miejsc występowania żmij - paprocie, silnie nasłonecznione lub wilgotne miejsca.   

- poruszać się ścieżkami lub wytyczną trasą. 

- nie zrywać runa leśnego, obiektem ataku stanie się, nasz ręka.

Użądlenia
Pojedyncze użądlenie owada nie powinno być niebezpieczne, ale wrażliwość poszczególnych osób na jad owadów jest zróżnicowana. Najgroźniejsze są użądlenia w okolice szyi, podniebienia, języka, wewnętrznej powierzchni policzków. Powodują obrzęk błon śluzowych, krtani i zablokowanie dróg oddechowych. Warto wiedzieć, że pszczoła może użądlić tylko raz, żądło jest wyposażone w zaczepy, które zatrzymują je w skórze.   

Osa, szerszeń oraz trzmiel mogą żądlić wielokrotnie, dlatego trzeba liczyć się z kolejnymi atakami.

NIEBEZPIECZNE SĄ OSY, zabicie jednej powoduję atak wszystkich os  z gniazda, ponieważ w chwili zabicia rozrywa się woreczek jadowy, który uwalnia substancje chemiczną, której woń prowokuje owady do ataku.

W chwili użądlenia wstrzyknięty jad powoduje:
- ból
- zaczerwienienie
- obrzęk 

Dolegliwości te utrzymują się od kilku godzin do doby, wpływ ma na to ilość ukąszeń, rodzaj owada, indywidualna odporność organizmu. Nasilenie objawów znaczy o uczuleniu, może dojść do wstrząsu anafilaktycznego.

Niepokojące objawy:
- omdlenie
- bladość skóry
- spadek ciśnienia krwi
- zawroty głowy
- nudności oraz wymioty
- obrzęk języka lub twarzy
- przyśpieszone czynności serca
- wysypka na części lub na całym ciele
- uczucie ściskania klatki piersiowej

Pierwsza pomoc
Kiedy osoba uczulona nie ma leków, powinna otrzymać wapno musujące do wypicia. 

Do miejsca użądlenia przyłożyć zimny okład z lodu oraz jak najszybciej wezwać pogotowie ratunkowe.

Gdy poszkodowana osoba nie jest uczulona, należy:
1. W przypadku użądlenia przez pszczołę, należy szybko wyciągnąć żądło, trzeba zrobić to ostrożnie, żeby nie uszkodzić woreczka jadowego, gdyż może to zwiększyć dawkę jadu
2. Miejsce użądlenia dokładnie umyć wodą z mydłem.
3. Przyłożyć zimny okład - zmniejszy obrzęk i spowolni rozprzestrzenianie się jadu.
4. Po zwilżeniu w miejsce użądlenia wetrzeć rozdrobnioną na proszek aspirynę - zneutralizuje w jadzie substancje o działaniu zapalnym.

Drugim sposobem na uśmierzenie bólu jest przemycie miejsca kroplą amoniaku. Na miejsce użądlenia można zastosować papkę z węgla aktywnego - wyciąga jad i nie dopuszcza do bólu i obrzęku.Podobny efekt jest po zastosowaniu okładu z mieszaniny gliny oraz wody. Okład zostawia się aż do wyschnięcia.

 R a d a

Żądlące owady wybierają kolory ciemne, więc aby zmniejszyć ryzyko użądlenia, lepiej nosić ubrania o jasnych kolorach.Najlepiej unikać - silnych perfum, płynów po goleniu, innych wonnych preparatów. Przed wyjściem odsłonięte części ciała można posmarować olejkiem kąpielowym, jego zapach odstrasza owady.

 

Pogryzienie

Każde ugryzienie przez zwierzę czy to będzie dzikie czy domowe, wiąże się, niezależnie od rany z ryzykiem powikłań pourazowych. W jamach gębowych zwierząt pasożytują drobnoustroje chorobotwórcze, najgroźniejszym z nich jest wirus wścieklizny . Wywołuje on jedną z najgroźniejszych chorób zwaną - wodowstrętem. Choroba ta prawie zawsze pojawia się po ugryzieniu przez wściekłe zwierzę, jednak do zakażenia może dojść także, gdy ślina z wirusem wścieklizny dostanie się do organizmu przez zranienie (np. zadrapanie przez kota) lub do błony śluzowej jamy ustnej po spożyciu wcześniej zarażonych przez chore zwierzę jagód, grzybów, malin. 

Dlatego nie wolno nawet w małych ilościach próbować surowych grzybów.  

Maliny i jagody należy po przyjściu z lasu opłukać w wodzie.
Wirus wścieklizny po wniknięciu do organizmu dociera do rdzenia kręgowego i mózgu,  gdzie rozmnaża się, niszczy tkankę nerwową i powoduje porażenie oraz śmierć.

Typowe objawy zakażenia wścieklizną:
- gorączka
- ból głowy i mięśni
- wymioty
- ślinotok
- złe samopoczucie, a po nim niekontrolowane podniecenie
- bolesne skurcze mięśni gardła, które uniemożliwia picie mimo pragnienia.

Po czym możemy poznać zwierzę ze wścieklizną?
- nietypowe zachowanie np.. nietoperz (nocne zwierzę) pojawia się w dzień i szuka kontaktu   z ludźmi
- niestabilny chód
- dezorientacja
- nienaturalnie wyglądająca sierść
- ślinienie się
- toczenie piany z pyska

Nie wolno takiego zwierzęcia łapać ani dotykać.
Należy powiadomić służby leśne, sołtysa, zakład ochrony zdrowia, policje, straż miejską.

Pierwsza pomoc w przypadku pogryzienia lub zadrapania przez zwierzę podejrzane o wściekliznę. 
1. Ochronić własne ręce poprzez założenie lateksowych lub gumowych rękawiczek.
2. Przemyć ranę wodą z mydłem (powinno trwać minimum 5 minut; najlepiej mydło szare, bez dodatków zapachowych i barwników)
3. Założyć jałowy opatrunek, jeśli rana krwawi należy ucisnąć bezpośrednio ranę.
4. Po ustaniu krwawienia należy opatrunek luźno przymocować
5. Skontaktować się z lekarzem.

Lekarz zastosuje zastrzyk przeciwtężcowy, a jeśli będzie podejrzenie wścieklizny poda odpowiednią szczepionkę. Jeśli jest to możliwe - zwierzę zostaje poddane 10 dniowej obserwacji u weterynarza. Wynik obserwacji decyduje o toku leczenia pogryzionego człowieka.

Nie wolno pod żadnym pozorem dotykać napotkanych w parku, lesie czy na łące zdechłych zwierząt. Mogą być zarażone wścieklizną, a wirus może nadal. Znajdować się nadal w ich ciele.